Regeerakkoord negatief voor huishoudboekje Nissewaard

Er hangen donkere wolken boven de gemeente, nu steeds meer duidelijk wordt wat de gevolgen van het regeerakkoord zijn. ‘De verhoudingen tussen het rijk en de gemeenten staan op scherp’, geeft wethouder Hamerslag aan. Vanuit de VNG is de lobby richting het rijk al gestart. Het kan niet zo zijn, dat de gemeenten steeds meer zaken moeten regelen, maar daar geen geld voor krijgen. Of meer geld, of meer sturingsmogelijkheden.

Met wat er nu bekend is, pakt het voor Nissewaard negatief uit. ‘We moeten zorgen voor een sluitende meerjarenbegroting, maar dat is moeilijk als het rijk de gemeenten blijft korten op hun begroting. Als gemeente moet je dan bezuinigen en dat is iets wat we juist niet willen.’

Nissewaard staat er op zich financieel goed voor. Er is een sluitende begroting en door de verkoop van de Eneco-aandelen, is er een goede algemene reserve en kan er geïnvesteerd worden in de stad. ‘Als voormalige groeigemeente hebben we een A-typische opbouw van de stad. Er zijn veel woningen op hetzelfde moment gebouwd waardoor we nu voor een grote vervangingsopgave staan. Bij andere gemeenten gaat dat geleidelijk, wij moeten nu doorpakken. In die tijd werd er veel geld beschikbaar gesteld door het rijk, maar nu gaat daar de aandacht naar de nieuwbouwopgave.’

Er zijn nog veel onzekerheden, maar als de plannen van het rijk doorgaan, krijgt Nissewaard te maken met een enorme uitdaging. De eerste jaren valt het nog mee, maar vanaf 2026 bezuinigt het Rijk alleen al op jeugdzorg. Dat betekent voor Nissewaard een korting van 2 miljoen euro.  ’Er komen wel gelden binnen maar dat zijn incidentele inkomsten en wij hebben structurele inkomsten nodig.’

Jaren geleden eiste de rijksoverheid dat alle gemeenten meer dan 100.000 inwoners moesten hebben. De eis is nu verdwenen, maar de opschalingskorting is er nog altijd. Als die niet losgelaten wordt, komt er in 2026 4,7 miljoen euro minder binnen.

‘Een enkele korting kunnen we opvangen, maar er komt ook nog een herverdeling van het gemeentefonds aan. En 60% van onze inkomsten komen uit dat fonds, naast de 20% vanuit het Rijk voor specifieke beleidsonderdelen. In eerste instantie leek het erop dat we er neutraal uit zouden komen, maar inmiddels behoren we tot de nadeelgemeentes. Met 70 andere gemeenten hebben we om uitleg van het rijk gevraagd.’ Zoals de verdeling er nu uitziet, komt er 2 tot 3 miljoen euro minder binnen per jaar.  Verder bestaan de inkomsten uit o.a. OZB, afvalstoffenheffing en rioolbelasting. De laatste twee zijn kostendekkend en een verhoging van de OZB ziet wethouder Hamerslag niet zitten. Het lost ook niets op, omdat immers het merendeel van de inkomsten uit het gemeentefonds komen. De rijksoverheid heeft diverse fondsen ingesteld om woningbouw te stimuleren, maar dat geld komt uit het gemeentefonds. ‘Het geld gaat ook vaak naar de grote steden, Nissewaard valt steeds buiten de boot.’

Het nieuwe college en de nieuwe raad staan dus gelijk voor een grote uitdaging als het Rijk haar bezuinigingsplannen op de gemeenten niet heroverweegt. Er is geld nodig voor jeugdzorg, maar dat is er niet. Moet er dan besloten worden om geld bij het onderhoud van de stad vandaan te halen? Dat gaan de inwoners merken want er moeten scholen vervangen worden, bruggen moeten vernieuwd worden en rondom de woningen zal ook het gebrek aan onderhoud zichtbaar worden. Om de meerjarenbegroting sluitend te krijgen, zal er dan bezuinigd moeten worden. Een niet sluitende begroting kan er immers toe leiden dat de gemeente onder toezicht van de provincie komt te staan en dan heeft ze niets meer in te brengen.