80 jaar na dato: het echtpaar Van Blankenstein

Eind oktober hoopt het comité ‘Maak Max Mogelijk & Laat Levie Leven’ de herdershond Max zijn definitieve plek te geven op de Voorstraat in Spijkenisse. 

Max komt te liggen voor het pand op 14a, waar in de jaren 40 van de vorige eeuw zijn baasje Salomon Levie een slagerij had. Op 28 oktober 1942, nu dus bijna 80 jaar geleden, werden Sally, zijn vrouw Mina, hun kinderen Charles en Elly en tante Jaantje de Vries door de Duitse bezetters weggevoerd om nooit meer terug te komen. Max bleef alleen achter. Met de bronzen Max wil het comité het verhaal van de familie Levie en de andere Joodse families van Voorne-Putten levend houden. Dit mag nooit meer gebeuren.

Het Joodse leven
In deze serie gaan we terug naar de jaren 40. Hoe zag het leven van de Joodse families er toen uit en hoe kwam het zo ver dat zij huis en haard moesten verlaten, om nooit meer terug te keren.

Synagoge
Tot 1807 kwam men voor de godsdienstoefeningen bijeen in een kleine huisje in Geervliet. Door het groeiende aantal joodse gezinnen werd het huis sjoeltje te klein en werd een huis en schuur in Heenvliet geschikt gemaakt als kerkgebouw. Op 23 januari 1807 werden de boekrollen overgebracht naar de nieuwe synagoge aan de Kerkweg. Een oplopend meningsverschil leidt in 1818 tot de inwijding van de synagoge in Brielle. t. In Hellevoetsluis werd in 1839 de synagoge achter het kuipersmagazijn in gebruik genomen. De joodse gezinnen in Hellevoetsluis hadden het vanaf 1834 met een huis sjoeltje moeten doen. Zuidland volgde in 1887 met een eigen synagoge. Wat de reden was voor de afsplitsing van Heenvliet is niet bekend. Een van de mogelijke oorzaken kan de afstand naar Heenvliet zijn, die eigenlijk te groot was voor de sabbatsreis. De synagoge werd ingericht in de voorkamer van het huis van Nathan Pinas Levie.

Ondanks het teruglopende aantal leden, bleef de Joodse Gemeente Heenvliet bestaan en tot in de oorlogsjaren was Salomon van Blankenstein de motor van het gemeenteleven. Salomon was een veehandelaar die samen met zijn vrouw Elisabeth in 1913 naar Heenvliet kwam. Bij hen in huis woonde Rachel Goudsmit, een vrouw die niet voor zichzelf kon zorgen. Het echtpaar had geen kinderen en zorgde voor iedereen die hulp nodig had. Op zondag kwamen de Joodse kinderen uit de regio naar de woning aan de Wieldijk om Joodse les te krijgen. De Heenvlietse synagoge is in 1949 afgebroken. Op die plek staan nu twee woningen. In één ervan is in de kelder nog het rituele bad (Mikwe) bewaard gebleven. De Kerkweg is inmiddels omgedoopt tot Van Blankensteinstraat en ieder jaar vindt hier op 4 mei een kleine herdenking plaats.