Bereikbaar Voorne-Putten: in vroeger tijden, tegenwoordig en in de toekomst

De bereikbaarheid van Voorne-Putten en met name Nissewaard staat onder druk. De aanleg van de Blankenburgverbinding moet de druk op de A15 rond de Botlekbrug verminderen. Gaat die verbinding daadwerkelijk zorgen voor een afname van de verkeersdruk of is daar meer voor nodig, zoals een extra oeververbinding waarvoor vooral in Nissewaard sterk gelobbyd wordt? En wat zijn de effecten van de Blankenburg-verbinding op de andere gemeenten op Voorne-Putten, op de economie, de woningbouw, de recreatie en het milieu?

In de serie Bereikbaar Voorne-Putten, die tot stand komt met behulp van een subsidie van de Provincie Zuid-Holland, proberen we een antwoord te geven op bovenstaande vragen. Wilt u meepraten over dit onderwerp, neem dan contact op met de redactie via redactie@grootnissewaard.nl

Metro
In 1977 aanvaardde de gemeente Spijkenisse de status van groeikern met een verhoogde taakstelling. Deze groeitaak hield in dat in een periode van vijftien jaar ca. 16.500 woningen gebouwd moesten worden. Als Spijkenisse bereid was om het grootste deel van deze woningen binnen een bepaalde straal van de metrostations te bouwen en met een hoge dichtheid, was het Rijk bereid om daar de financiële middelen voor beschikbaar te stellen. Op die manier kreeg Spijkenisse haar metro.

In eerste instantie was er alleen een verbinding tussen Rotterdam en Spijkenisse. In 2002 kwam daar de verbinding met Schiedam bij, toen in Tussenwater het metrostation geopend werd. In 2010 nam de RET station Blijdorp in gebruik en kwam er een directe verbinding met Den Haag, die een jaar later geoptimaliseerd werd, door de stations van het traject Rotterdam Centraal – Slinge toe te voegen aan het traject van metrolijn E. U stapt op station Slinge zonder problemen over op de metro naar Den Haag Centraal. De verbinding tussen Hoogvliet en Spijkenisse is een ondergrondse verbinding. De 10 meter diepe Oude Maas scheidt immers beide kernen. Reizigers realiseren zich vaak niet dat, wanneer zij onder de rivier doorgaan, zij zich op een diepte van 23 meter onder NAP bevinden. De gehele tunnel is ruim 1100 meter lang.

De opening van de metrolijn en metrostation centrum gebeurde op 25 april 1985. Een jaar later won het bouwwerk, een ontwerp van Architectenbureau HWT in samenwerking met Gemeentewerken Rotterdam, de Nationale Staalprijs in de categorie: gebouwen met een stalen draagconstructie. In 2000 is het busstation dat zich op straatniveau bevindt geheel verbouwd en voorzien van overkappingen en Dynamische ReizigersInformatiePanelen (DRIP’s). Vanuit de metro hebben reizigers vrijwel direct aansluiting naar de diverse wijken in Spijkenisse, maar ook naar Brielle, Rockanje, Hellevoetsluis en Rozenburg.

Rijksweg 15
De A15 is de verbinding van Rotterdam via Nijmegen naar Duitsland. Het opmerkelijke is dat de weg niet meeging bij de ontwikkeling van het havengebied. Na de Botlektunnel stopte rijksweg 15 abrupt op de Welplaatweg. Vandaaruit waren Europoort en het Botlekgebied via de Europaweg en Botlekweg bereikbaar. Rotterdam maakte zich zorgen over de capaciteit van de weg en de veiligheid. Ook in de jaren 80 stonden er flinke files en het verkeer zou alleen maar toenemen door de vestiging van o.a. de ECT op de Maasvlakte en de Seaport terminal bij de Brittanniëhaven. Daarnaast werd er ook rekening gehouden met de bevolkingsgroei van met name Spijkenisse. Zeker tot 1995 als Zestienhoeven niet gebruikt zou worden als bouwlocatie. Hierdoor zou de verkeersdruk aan de oostzijde van het eiland verder toenemen en vooral voelbaar zijn bij de overgangen van de Oude Maas.

Verbinding met Goeree Overflakkee
Niet alleen in 1985 maar zeker met het oog op de toekomst en haar economische functie wilde Rotterdam dat er een verbinding kwam tussen rijksweg 15 en rijksweg 57, ook wel de Dammenweg genoemd. Het gedeelte van rijksweg 57 over de Haringvlietsluizen tot de tertiaire weg 90 (T90) op Voorne stamde uit dezelfde tijd dat het sluizencomplex in gebruik werd genomen. Medio 1985 was het noordwaarts aansluitende deel klaar en kon verkeer vanaf Voorne-Putten via de Groene Kruisweg rijksweg 57 op. Een jaar eerder werd de Westvoorneweg tussen Rockanje en de S32 (Groene Kruisweg) opengesteld. Dit gedeelte van de S31 (rijksweg 57-Hellevoetsluis) diende ter ontlasting van de smalle T90 van het drukke lokale verkeer. De weg vormde een goede, zij het wat bochtige, route naar Europoort en de Maasvlakte, voor het verkeer van Hellevoetsluis en van het reeds langer bestaande gedeelte van rijksweg 57 buiten de bebouwde kommen van Rockanje en Oostvoorne om.

Drie alternatieven
Rijkswaterstaat verrichte een onderzoek naar de mogelijkheden van doortrekken van rijksweg 15 tot het eindpunt van rijksweg 57 op Voorne. Er werden drie varianten bekeken: het nulplus alternatief, een noordelijk alternatief en een zuidelijk alternatief. Bij het zuidelijke alternatief werd gebruik gemaakt van de Groene Kruisweg, bij het noordelijke alternatief ging het traject over de Harmsenbrug en Brielse brug, in het verlengde van de S34. Het nulplus alternatief gebruikte naast de route van het noordelijke alternatief ook de Botlekweg. Het Rijk liet het Openbaar Lichaam Rijnmond weten, dat de noordelijke variant haar voorkeur had. Rijnmond gaf aan dat er dan wel maatregelen getroffen moesten worden bij de Harmsenbrug, maar voor Westvoorne, Brielle en Hellevoetsluis was dit een aantrekkelijk tracé. Als er voor dit tracé gekozen zou worden, dan wilde de gemeente Spijkenisse een ontsluiting oostelijk van Geervliet hebben, zodat naar die verbinding uitgeweken kon worden als de Hartelbrug geblokkeerd werd. De gemeente Bernisse was het daar echter niet mee eens, want die ondervond veel last van het interlokale oost-west verkeer op de Groene Kruisweg. Bernisse wilde een verbinding westelijk van Heenvliet. Zonder een verbreding van de Harmsenbrug, zou het verkeer vanuit Hellevoetsluis via de Groene Kruisweg en de Hartelweg blijven rijden. Misschien zo werd vanuit de gemeente Spijkenisse geopperd, moest de weg langs het Voorns Kanaal maar afgesloten worden voor het doorgaande verkeer. Zo kon verkeer richting Hellevoetsluis gedwongen worden om de route via de Harmsenbrug te volgen.

Benbla studie
Bij het onderzoek speelde ook de Benbla studie een rol, die op dat moment uitgevoerd werd. In dat onderzoek werd gekeken naar een tweede oeververbinding ten westen van Rotterdam. Een van de mogelijke oplossingen was de aanleg van de Blankenburgtunnel (in het Streekplan van 1963 al genoemd). Deze tunnel zou ten zuiden van het Scheur moeten worden aangesloten op rijksweg 15 en op de Europaweg. Zou er gekozen worden voor de aanleg van deze tunnel, dan zou dat inhouden dat er tussen de tunnel en de bestaande rijksweg 15 een verbinding zou komen in de vorm van een autosnelweg. De tweede optie in de Benbla studie was de aanleg van een tweede Beneluxtunnel.

A4 Zuid
In het onderzoek naar de ontsluiting van Voorne-Putten werd eveneens gekeken naar het tracé van rijksweg 4 tussen Pernis en Klaaswaal. Deze geplande rijksweg, waarvan de openstelling op zijn vroegst rond 2000 werd verwacht, gaf via de Zoomtunnel onder de Oude Maas een extra ontsluiting van het oosten van Voorne-Putten. De opstellers van het onderzoeksrapport gaven aan dat een aansluiting van Spijkenisse op rijksweg 4, tegenwoordig beter bekend als de A4-Zuid, een grote invloed invloed op de verkeerssituatie op Voorne-Putten en in het Westelijk havengebied zou hebben. De betreffende aansluiting met een destijds geschatte capaciteit van 25.000 motorvoertuigen per etmaal in de richting naar en van Rotterdam zou als een relevant aspect in de beoordeling moeten worden meegenomen bij de heroverweging om de projectstudie naar de aanleg van het tracé te starten. In het geval dat de rijksoverheid zouden kiezen voor de aanleg van het ontbrekende stuk van de A4, dan was het niet nodig om een verbinding te realiseren tussen rijksweg 15 en rijksweg 57.

De keuze van Voorne-Putten
Gezien de voorkeur van het Rijk is uiteindelijk gekozen voor het noordelijke tracé, maar wel op voorwaarde dat het een volwaardige verbinding zou worden en ook de voorzieningen voor aansluiting van een zuidelijk tracé meegenomen zou worden, mocht een dergelijke verbinding in de toekomst gerealiseerd worden. Ook wilden de gemeenten dat de onveilige situatie op bij de Welplaatbocht aangepakt werd en de aanleg van de A4-Zuid een hogere prioriteit kreeg, zodat er voor Spijkenisse een extra noodzakelijke ontsluitingsmogelijkheid kwam.