‘Bleekneusjes kijken terug bij de GGD’

Rotterdam - Decennialang werden kinderen die mager waren of ziekelijk naar vakantiekolonies in de bossen of aan zee gestuurd om aan te sterken. Bleekneusjes werden ze genoemd. Jannie Souverein-Bouwman (1943) is zo’n voormalig bleekneusje. Op haar zevende werd ze voor het eerste naar zo’n vakantiekolonie in Soesterberg gestuurd om wat vlees op de botten te krijgen. Ze schreef er twee boeken over. En ze organiseert regelmatig bijeenkomsten met andere bleekneusjes van destijds. 

Mevrouw Souverein weet het nog goed. De schoolarts vond haar te mager en stuurde haar door naar de GGD in Rotterdam. Daar moest een GGD-arts vaststellen of ze naar een vakantieoord moest om aan te sterken. De centrale hal van het gebouw aan de Schiedamsedijk met de indrukwekkende muurschildering herinnert ze zich ook nog. ‘We gingen vroeger nooit naar een museum’, vertelt ze. ‘Dus die fresco met al die kinderen erop maakte veel indruk op me.’

Laatste keer
In diezelfde hal verzamelen zich – bijna 75 jaar na dato – een dertigtal bleekneusjes van toen. Voor de eerste en ook gelijk de laatste keer op deze locatie. Want de GGD gaat verhuizen en het pand krijgt een andere bestemming. De deelnemers zijn inmiddels bejaard en delen hun herinneringen. Niet iedereen heeft warme herinneringen aan die tijd.

Heimwee
Mevrouw Souverein: ‘’Je gaat naar een tehuis waar heel veel andere kinderen zijn’, had mijn moeder gezegd. Het leek mij dus wel leuk om zes weken naar zo’n vakantieoord te gaan. Maar waarom ik er naartoe ging is mij eigenlijk nooit uitgelegd. Het was er wel streng. Vroeg opstaan, gezond eten, veel bewegen in de buitenlucht. Ik kijk er persoonlijk wel positief op terug. Maar sommige kinderen hadden het moeilijk. Ze hadden heimwee of werden gepest. Sommigen liepen zelfs weg.’

Doodgezwegen
‘Tegenwoordig is het ondenkbaar dat zulke jonge kinderen zo lang alleen van huis gaan. Er werd niets gevraagd. Het werd je gewoon opgelegd. Als een dokter zei dat het goed voor je was, dan deden je ouders dat. Er werd ook nooit over gesproken. Niet door mijn ouders. En ook niet toen ik later gewoon weer in de klas zat. Het werd een beetje doodgezwegen.’ 

‘Ik wil juist de herinneringen aan de vakantiekolonies levend houden en vastleggen. Daarom organiseer ik de bijeenkomsten en schrijf ik er boeken over. Straks zijn er geen voormalig bleekneusjes meer. Maar de boeken zijn er dan nog wel.’

Benieuwd naar de boeken van mevrouw Souverein? Kijk op www.uitgeverijgalgje.nl.