Aanpak crisis woningbouw

Regio - De provincie en de regio’s in het stedelijk gebied van Zuid-Holland willen de ontwikkelcapaciteit aan woningbouwplannen de komende acht jaar faseren en doseren.

De bouw van circa 70.000 woningen tot aan 2020, zal worden doorgeschoven naar het tijdvak 2020-2030. Dat betekent uitstel van 40 procent van de totale plancapaciteit. Op die manier ontstaat een tijdelijke schaarste en verwachten provincie en regio’s dat de woningbouw weer kan aantrekken.

Gedeputeerde Govert Veldhuijzen van Ruimtelijke Ontwikkeling en regiobestuurders van de Zuidvleugel (het stedelijk gebied van Zuid-Holland, bestaande uit 45 gemeenten) hebben hierover onlangs een begin van afspraken gemaakt. In het najaar willen zij de eerste lijsten beschikbaar hebben van woningbouwplannen die zullen worden uitgesteld. Dat betekent dat gemeenten in bepaalde regio’s onderling afspreken op welke projecten verlies zal moeten worden genomen, aangezien de gronden pas later verkocht kunnen worden. Ontwikkelaars en andere grondeigenaren zullen bij deze exercitie betrokken worden.

“Mismatch”
Veldhuijzen maakte dit maandag bekend tijdens een regionaal congres van Bouwend Nederland in Den Haag. Naast het reduceren van plancapaciteit vindt Veldhuijzen dat gemeenten, ontwikkelaars en bouwers veel meer moeten inspelen op de nieuwe woonbehoeften van consumenten. De consument stelt meer eisen aan de woning en de woonomgeving. “Er is een mismatch tussen wat mensen willen, en wat zij krijgen voorgeschoteld.” Tegelijkertijd verandert op langere termijn de vraag naar type woningen. Bijvoorbeeld met woningen voor een toenemend aantal eenouderhuishoudens en senioren. Voorzitter Elco Brinkman van Bouwend Nederland onderschreef die analyse. “De klant is koning, meer dan ooit. De tijd dat wij louter aanbodgericht konden werken, ligt definitief achter ons.”

Bouwproductie hapert
In Zuid-Holland blijft er voor de komende acht jaar een vraag naar ongeveer 175.000 woningen, waarvan 60.000 sloop en herbouw. De bouwproductie hapert vooral vanwege de financiële crisis, maar een andere reden is ook dat er te veel plannen van dezelfde soort tegelijkertijd in de markt zitten, zegt gedeputeerde Veldhuijzen. “Een plan komt pas tot uitvoering als 70 procent is voorverkocht. Als er te veel van die concurrerende plannen zijn, komt geen enkele ontwikkelaar tot die 70 procent. Dan verwatert het aanbod, komt niemand meer aan zijn 70 procent en komt alles stil te liggen. Dit is nu precies wat er op dit moment in Zuid-Holland gebeurt.”

Bijstelling
Omdat de productie vrijwel stilligt, maken provincie en regio’s inzichtelijk wat er aan plannen en wensen van de consument nodig is. De verwachting is dat onder deze economische omstandigheden nog maar 60 procent van het aantal woningen dan wat de consument eigenlijk wenst kan worden gebouwd. Van het uitstel van 70.000 woningen wordt verwacht dat het gaat om 30.000 woningen door woningbouwcorporaties en 40.000 woningen door marktpartijen. Dat is zorgelijk voor de verbetering van grote aantallen sociale huurwoningen - met name in achterstandswijken urgent - en pijnlijk voor consumenten die een nieuwe woning zoeken in het stedelijk gebied van Zuid-Holland.

Stedenbaan
Provincie en regio’s willen enerzijds capaciteit uit de markt laten halen en anderzijds meer bouwplannen realiseren waar ook andere investeringen worden gedaan, bijvoorbeeld bij projecten waar de bereikbaarheid wordt verbeterd, zoals bij grote openbaarvervoersknooppunten volgens het zogeheten Stedenbaanconcept. Op deze manier hopen provincie en regio’s dat zo snel mogelijk alsnog alle (uiteindelijk) benodigde woningen gebouwd kunnen worden. De woonconsument kan dan vinden wat hij of zij zoekt, en dat maakt de provincie aantrekkelijk voor nieuwe bedrijven en arbeidskrachten.