Zeg gewoon ik heb er geen verstand van!

Het is aan de orde van de dag in de media. Er worden deskundigen gevraagd naar hun mening of onderbouwing van een standpunt. Vaak gaat het om mensen met titels als professor, doctor, ingenieur of meester. Maar gaat dat wel altijd goed? Ik zeg: NEE! Heel vaak gaat het verkeerd omdat de verkeerde deskundige vragen beantwoordt.

Wat ik zie is wel een probleem. Het is niet goed dat mensen met een specialisatie een mening geven over een zaak waarin ze niet deskundig zijn. Journalisten zouden geen vragen moeten stellen die buiten de deskundigheid van de persoon vallen. Andersom zouden redacties ook in de gaten moeten houden dat ze een onderwerp door de juiste journalisten laten uitwerken. Dat voorkomt fouten of misinterpretaties. De politiek zou ook beter moeten opletten wie ze naar bepaalde debatten stuurt. Ik zie b.v. onderwijskundigen in debat gaan over technische zaken, dat geeft vaak gekke woordenwisselingen.

In de wetenschap hebben ze een term hiervoor: misplaced authority. Mensen horen een prof iets zeggen buiten zijn deskundigheid en daarmee wordt mogelijk iets verteld dat een andere discipline in de wetenschap heel anders ziet. Maar de prof wordt wel geloofd vanwege zijn titel. Vervolgens gaat de journalistiek en politiek daarmee verder aan de slag. Daardoor ontstaan verkeerde beelden en besluiten.

Vaak hebben we het hier over de botsingen tussen de alfa’s en de bèta’s in de wereld. Even generaliserend: alfa’s zijn de mensen met de vergezichten over innovaties en de bèta’s zeggen dan vaak: mwa….…. ik ga even rekenen of dat allemaal wel kan. Dat leidt vaak tot het verknoeien van feestjes van de alfa’s.

Ik wil zuiverheid in het debat en de media. Laat een longarts vertellen over longen, een cardioloog iets over hartklachten. Laat een ingenieur iets zeggen over technische zaken binnen zijn onderzoeksgebied en een gespecialiseerde econoom over de economische kant van een zaak. Stuur een techjournalist naar een techzaak en een politiek journalist naar praatjesmakers in die politieke arena. Dat komt de berichtgeving zéér ten goede. Tegen de (ijdele?) wetenschappers zeg ik: voorkom blunders en zeg gewoon “ik heb er geen verstand van!”

Alfred Blokhuizen