Beeldengroep ‘Mannetjes op de Krom’ staat er alweer 25 jaar

Spijkenisse - De beeldengroep ‘Mannetjes op de Krom’ staat alweer 25 jaar fier en trots op de hoek van de Voorstraat en het Noordeinde te Spijkenisse. Op 25 november is het 25 jaar geleden dat mevrouw Janny de Baan-Wageveld, weduwe van de bekende Jan de Baan, de onthulling mocht verrichten.

Zonder twijfel kan gesteld worden dat de bronzen beeldengroep voor de autochtone bevolking van Spijkenisse het meest succesvolle kunstwerk is dat werd gerealiseerd door de Stichting Oud & Nieuw Spijkenisse. Heel vroeger, toen Spijkenisse nog een klein dorpje was, stonden er steevast mannen op die plek, die toen gewoon De Krom heette, de gebeurtenissen van de week op ’t durp te bespreken. Roddeltjes waren toen ook aan de orde van de dag.

Uitgewerkt
De mannen die daar stonden te kletsen waren vrijwel allemaal mannen, die hun sporen in de landbouw hadden verdiend. Veelal waren het boerenknechten, die stram en krom van het zware werk, elkaar ontmoetten en daar de nieuwtjes van de dag doornamen. T.V. bestond nog niet en de dorpsomroeper was toen de officiële nieuwsbrenger. Hét nieuwscentrum De Krom, dáár werd het nieuws verzameld enn… doorverteld.

Foto’s uit die tijd waren er nauwelijks. De laatste dateert uit 1976 toen het destijds zeer bekende dagblad ‘Het Vrije Volk’ over de mannen op de Krom vertelde.

De stichting ‘Oud- en Nieuw Spijkenisse’ kwam in 1993 op het idee om te trachten de mannen die er in die tijd stonden, voor eeuwig in brons te laten vastleggen. De realisatie van een beeldengroep leek niet eenvoudig. Er moest geld op de tafel komen en wel veel geld. Er moest ook een kunstenaar worden gezocht, die pas een opdracht zou krijgen als 80% van het benodigde bedrag binnen zou zijn. Het bestuur benaderde bedrijven en particulieren, hield acties en wonderwel kwam het beoogde bedrag zonder gemeentelijke subsidie tot stand.

Kunstenaar zoeken
‘We moesten op zoek naar een kunstenaar, die zo'n beeldengroep redelijk natuurgetrouw zou kunnen maken. Bij toeval zagen we in Drenthe een beeldengroep die ons wel aansprak. We gingen op zoek naar de kunstenaar, die bereid was de drie verschillende beelden voor ons te maken', zegt Cees van Wijngaarden, die sinds de oprichting voorzitter en initiator van de stichting is met als doel Spijkenisse van kunstobjecten te voorzien. ‘De Drentse kunstenaar Bert Kiewit heeft de beeldengroep gestalte gegeven. Hij maakte een wasmodel in het klein, waarvan wij weer miniatuurbeeldjes lieten maken en daarna verkochten. Ik denk dat bij heel veel oud-Spikkenissers' zo'n beeldje in de woonkamer staat. De opbrengst werd uiteraard gebruikt om de realisatie van de bronzen beeldengroep mogelijk te maken. Ik weet nog heel goed toen mijn vrouw en ik weer op bezoek waren bij de kunstenaar hij ons meenam naar zijn atelier, waar de mannen op ware grootte in was waren afgebeeld. We schrokken enorm van die kerels. Bert Kiewit zei echter ’Je zult zien als ze op de plek in de openbare ruimte staan waar jullie ze wensen, dan komt alles in orde. ’ Wij konden ons vinden in de modellen, die na goedkeuring naar de bronsgieter gingen. Weken later was de bronzen beeldengroep gereed en kon worden geplaatst', vervolgt Cees.

Nu staat er al 25 jaar in het oude centrum van Spijkenisse een beeldengroep, die gegoten in brons tot in lengte van dagen herinnert aan de tijd dat ‘Spikkenis nog een echt durp was.’

De inwoners van Spijkenisse van weleer hadden volop positief commentaar toen de onthulling een feit was. De mannen van de beeldengroep waren figuren, die de kunstenaar Bert Kiewit zelf had bedacht en vorm gegeven. Toch werden er door de bevolking direct namen bij verzonnen. Men wist zeker dat de kleine man’ Henkie Puck’ was, de middelste de kolenboer Aart Versteeg en de rechtse man Pauw van der Meijde, de vlasboer. Maar ook andere namen werden genoemd.

Toen de beeldengroep er nog maar net stond was dát het gesprek van de dag.

Wat bijzonder is dat de mannen op de Krom nooit zijn beschadigd. Niet met verf beklad of met messen bewerkt. Wél kregen de mannen, als het hard gevroren had, gebreide sjaals om hun nek, zodat ze geen kou zouden lijden. Gewoon een ludieke geste. ‘De Mannetjes op de Krom’ vereeuwigd in brons zullen er als populaire beeldengroep hopelijk nog vele jaren staan.