Veertien dorpen voor de stad Geervliet

Stadsrechten sinds 1381, stadsmuur, stadspoorten en stadsrekeningen, zeg daarom niet tegen een echte Geervlieter dat hij of zij in een dorp woont. Hoe klein ook, Geervliet is een stad.

Geervliet was ook hoofdstad van het land van Putten. Dat wordt ook gezongen in 'Aan de boorden der Bernisse', het volkslied van Geervliet, in 1948 geschreven door gemeenteambtenaar H.F. van Denzen en door burgemeester W.H. Sprenger gecomponeerd. Tijdens het ruwaardschap van Cornelis de Witt vielen 13 dorpen onder het bestuur van dit stedeke.

Daarom is de Stichting Oud-Geervliet ook zo verheugd dat nu 14 'ovaaltjes' van Anna Brouwer met daarop de afbeelding van de stad Geervliet en alle dorpen uit het land van Putten kunnen worden aangeschaft. De aankoop is mogelijk gemaakt door het Deltaport Donatiefonds. Omdat niet alle kopergravures in het antiquariaat in Brielle aanwezig waren, heeft Jan Bazen de afgelopen weken gespeurd naar de ontbrekende exemplaren. Sommige van de afbeeldingen zijn in de loop der jaren zeldzaam geworden. Zo zijn er van Biert en Hekelingen meer prenten in omloop dan bijvoorbeeld van Hoogvliet of Spijkenisse. Maar inmiddels is de 'collectie' compleet. Nu het Deltaport Donatiefonds akkoord heeft gegeven tot aankoop zijn ze in de lijstenmakerij druk bezig om deze oude gravures prachtig met passe-partout in te lijsten.

De graveur van de ovaaltjes is de Amsterdamse Anna Catharina Brouwer, die ook actief was als tekenaar en illustrator binnen het genre van stadsgezichten, dat in de achttiende eeuw zeer populair was. Zij tekende de 'ovaaltjes' voor de achtdelige publicatie 'De Nederlandsche stad- en dorpbeschrijver' van L. van Ollefen en Rs. Bakker uit 1793-1801. In deze boekjes worden de beschrijvingen van een stad of dorp voorafgegaan door een ovaal vignet met daaronder de plaatsnaam en het stadswapen. De gravures zijn gesigneerd door de maker en tevens voorzien van de naam van de tekenaar of schilder naar wiens ontwerp de gravure gemaakt is. Ongeveer de helft van die prenten maakte ze naar tekening of schildering van andere kunstenaars, maar voor sommige heeft zij zelf de ontwerpen gemaakt. Haar ontwerpen kenmerken zich door een speelse en levendige interpretatie van het stadsgezicht, wat vaak ontstaat door decoratieve figuren, zoals boeren op het land, heren wijzend naar de stad of spelende kinderen op een donkere voorgrond te zetten. Door de lichte stad of dorp in kwestie ontstaat er een sterke dieptewerking.. Anna werkte haar gravures altijd uiterst gedetailleerd uit. Door het hoge niveau van de uitvoering van haar werk is ze een van de meest succesvolle Nederlandse kunstenaressen.

Deze originele gravures zullen het pronkstuk zijn op de tentoonstelling 'Cornelis de Witt ruwaard van het land van Putten, Geervliet in de Gouden eeuw' die over enkele weken in het stadhuis van Geervliet te zien zal zijn. Maar omdat deze 'verzameling' zo bijzonder is voor de geschiedenis van Nissewaard heeft de Stichting Oud-Geervliet ook de prenten aangeschaft die niet behoorden tot het land van Putten maar wel tot de gemeente Bernisse en (nu) Nissewaard. Dit zijn de dorpen uit Putten binnen en buiten de ring: Spijkenisse, Hekelingen, Simonshaven, Biert en Zuidland, Putten over de Maas: Piershil, Poortugaal, Hoogvliet, Pernis en Charlois en Putten over Flakkee: Stad aan 't Haringvliet, den Bommel en Ooltgensplaat. 'Zó is de verzameling echt compleet' aldus Phil Kort, voorzitter van Oud-Geervliet.

En wat het Geervliets volkslied betreft: daar heeft de Stichting Oud Geervliet een tweede couplet aan toegevoegd. 'Sinds 1948 is er heel veel veranderd'. De Bernisse is niet meer 'zilt en kolkend als de zee' en ook wordt haar haven niet meer door schepen aangedaan. Ook is Geervliet niet meer de hoofdstad van Putten maar wel 'd'oudste stad van Nissewaard'! Burgemeester Foort van Oosten heeft bij zijn werkbezoek aan Geervliet al toegezegd dat hij zeker zal meezingen bij de opening van de zomertentoonstelling over Cornelis de Witt. Op www.oudgeervliet.nl vindt u de volledige tekst van het volkslied en kunt u luisteren naar het indrukwekkende orgelspel van Jan Pieter Baan.